Hình ảnh Tổng Thống Donald Trump

Tổng thống Donald Trump hôm thứ Hai đã một lần nữa khiến dư luận chú ý khi ông tự hào tuyên bố về việc chính phủ Hoa Kỳ chính thức nắm giữ cổ phần tại tập đoàn sản xuất chip hàng đầu thế giới Intel. Theo ông Trump, đây chỉ là bước khởi đầu cho hàng loạt thỏa thuận lớn hơn mà ông cam kết sẽ tiếp tục thực hiện nhằm đưa nước Mỹ trở thành “trung tâm sản xuất và đổi mới công nghệ của thế giới.” Trên nền tảng Truth Social, ông viết: “Tôi sẽ thực hiện những thỏa thuận như thế này cho đất nước chúng ta suốt ngày. Những kẻ ngu ngốc có thể khó chịu, nhưng sự thật là điều này sẽ mang lại nhiều việc làm, nhiều tiền và khiến nước Mỹ ngày càng GIÀU CÓ HƠN. Ai lại không muốn những thỏa thuận như vậy chứ?”

Thỏa thuận vừa được công bố vào cuối tuần trước cho thấy Nhà Trắng sẽ sở hữu 10% cổ phần của Intel với tổng trị giá khoảng 8,9 tỷ USD. Một phần nguồn vốn đến từ ngân sách Đạo luật CHIPS – gói hỗ trợ tài chính nhằm thúc đẩy sản xuất bán dẫn trong nước – và phần còn lại được phân bổ từ quỹ chuyên trách cho các chương trình chip an ninh, vốn được xem là lĩnh vực trọng yếu trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ toàn cầu ngày càng gay gắt. Đây được coi là một bước đi táo bạo, bởi chính phủ Mỹ vốn ít khi trực tiếp nắm giữ cổ phần trong các tập đoàn công nghệ tư nhân, ngoại trừ một vài tiền lệ đặc biệt như việc sở hữu Fannie Mae và Freddie Mac trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.

Cố vấn kinh tế Nhà Trắng, ông Kevin Hassett, cho biết thương vụ này là một phần trong chiến lược dài hạn nhằm thành lập Quỹ Đầu tư Quốc gia Hoa Kỳ (SWF), mô hình vốn được các quốc gia giàu tài nguyên như Na Uy, Qatar, hay các nền kinh tế lớn như Trung Quốc sử dụng để tạo quỹ dự phòng và đầu tư chiến lược. Ông Hassett nhấn mạnh: “Tổng thống đã từng nói trong chiến dịch tranh cử rằng Mỹ cần một quỹ đầu tư quốc gia, và đây chính là bước đi đầu tiên. Tôi chắc chắn rằng trong tương lai, sẽ còn nhiều thương vụ tương tự, không chỉ trong ngành công nghệ bán dẫn mà còn ở nhiều lĩnh vực khác.”

Mục tiêu của Washington không chỉ là sở hữu một phần trong tập đoàn chip hàng đầu, mà còn nhằm kiểm soát một phần hạ tầng chiến lược của chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu. Điều này đặc biệt quan trọng khi Trung Quốc đang đẩy mạnh đầu tư vào lĩnh vực bán dẫn nhằm tự chủ công nghệ, trong khi các đồng minh của Mỹ như Đài Loan và Hàn Quốc vẫn chiếm ưu thế lớn trong sản xuất chip tiên tiến. Thỏa thuận với Intel vì thế được coi là đòn bẩy để Mỹ củng cố vị thế trong cuộc cạnh tranh công nghệ với Bắc Kinh, đồng thời bảo đảm an ninh quốc gia trong kỷ nguyên mà chip bán dẫn là “dầu mỏ mới.”

Ngoài ra, động thái này còn gửi một tín hiệu mạnh mẽ tới thị trường tài chính. Việc chính phủ Mỹ chính thức trở thành cổ đông của Intel đã ngay lập tức thúc đẩy giá cổ phiếu công ty tăng, qua đó phản ánh niềm tin của giới đầu tư vào chiến lược phát triển ngành công nghiệp chip nội địa. Ông Trump cho rằng điều này không chỉ có lợi cho Intel mà còn mang lại nguồn lợi lâu dài cho toàn bộ nền kinh tế Mỹ thông qua việc mở rộng sản xuất, tăng cường tuyển dụng lao động trong nước và nâng cao năng lực cạnh tranh công nghệ.

Tuy nhiên, một số chuyên gia cảnh báo rằng sự can thiệp sâu hơn của chính phủ vào khu vực tư nhân có thể gây ra những hệ lụy không mong muốn. Một mặt, việc bơm vốn và nắm giữ cổ phần sẽ giúp các tập đoàn chiến lược có thêm nguồn lực, nhưng mặt khác, nó cũng làm dấy lên lo ngại về nguy cơ chính trị hóa doanh nghiệp, cũng như sự phụ thuộc của ngành công nghệ vào trợ cấp nhà nước. Dẫu vậy, ông Hassett khẳng định: “Chúng tôi hoàn toàn không tham gia vào việc phân định thắng thua trên thị trường. Đây chỉ đơn giản là một bước đi cần thiết để bảo đảm an ninh công nghệ và lợi ích kinh tế quốc gia.”

Đầu tháng 2, Tổng thống Trump đã ký sắc lệnh thành lập Quỹ Đầu tư Quốc gia, được thiết kế như một công cụ để triển khai các khoản đầu tư chiến lược vào những ngành then chốt, từ bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, năng lượng sạch cho đến hạ tầng số. Mục tiêu của quỹ là vừa tạo nền tảng tài chính vững chắc, vừa giúp Hoa Kỳ giành lại vị thế dẫn đầu trong các ngành công nghệ của tương lai. Các nhà phân tích nhận định rằng việc kết hợp quỹ đầu tư quốc gia với các chính sách thuế quan và khuyến khích sản xuất trong nước sẽ hình thành một hệ thống bảo hộ mới cho doanh nghiệp Mỹ, đồng thời giảm sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu vốn đang chịu nhiều rủi ro địa chính trị.

Với bước đi này, Trump đang chứng minh rằng ông không chỉ tập trung vào việc tạo việc làm trước mắt, mà còn muốn thiết lập một cấu trúc tài chính và công nghiệp lâu dài, đủ sức đối phó với các thách thức đến từ Trung Quốc và các đối thủ cạnh tranh khác. Dù gây tranh cãi, chiến lược này được xem là một sự thay đổi căn bản trong cách Hoa Kỳ định hình lại nền kinh tế công nghệ cao và chuẩn bị cho những cuộc cạnh tranh địa chính trị ngày càng khốc liệt trong thập kỷ tới.