Thị trường toàn cầu rung chuyển vì lo ngại về Fed và thuế quan: USD lao dốc, vàng lập đỉnh, cổ phiếu sụt giảm, Bitcoin tăng vọt

Thị trường tài chính toàn cầu mở đầu tuần giao dịch mới trong trạng thái chao đảo, khi loạt yếu tố bất ổn cùng lúc ập đến: sự công kích công khai từ Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nhằm vào Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell, lo ngại về tính độc lập của Fed, căng thẳng thương mại kéo dài, và những tín hiệu yếu kém từ xuất khẩu toàn cầu. Tất cả đã khiến các tài sản rủi ro đồng loạt lao dốc, trong khi vàng, Bitcoin và các tài sản trú ẩn tăng vọt. Hợp đồng tương lai chỉ số S&P 500 giảm 0,75%, hợp đồng tương lai Nasdaq giảm 0,8%, kéo theo sắc đỏ trên toàn thị trường châu Á: chỉ số Nikkei 225 của Nhật Bản và chỉ số chuẩn Đài Loan cùng mất hơn 1%. Ngược lại, thị trường Trung Quốc giữ được sắc xanh nhẹ, phần nào nhờ vào kỳ vọng cải thiện đàm phán thương mại với Hoa Kỳ. Áp lực lớn nhất đến từ những phát biểu gần đây của ông Trump, trong đó ông chỉ trích mạnh mẽ Chủ tịch Fed Jerome Powell và thậm chí còn úp mở khả năng sa thải ông – một động thái chưa từng có và có thể phá vỡ nền tảng độc lập chính sách tiền tệ vốn là trụ cột niềm tin của giới đầu tư toàn cầu vào tài sản Mỹ. Phát biểu vào Chủ nhật, Chủ tịch Fed chi nhánh Chicago Austan Goolsbee nhấn mạnh rằng ông hy vọng Mỹ không bước vào một thời kỳ mà ngân hàng trung ương bị chi phối bởi áp lực chính trị – điều vốn được xem là “giới hạn đỏ” trong điều hành vĩ mô. Lo ngại về sự can thiệp chính trị vào Fed đã khiến đồng USD lao dốc mạnh trong phiên đầu tuần, đẩy chỉ số DXY xuống mức thấp nhất trong ba năm. Hệ quả là dòng tiền rút khỏi USD chảy mạnh sang các kênh trú ẩn, nổi bật là vàng và Bitcoin. Giá vàng tăng vọt hơn 1% lên mức cao kỷ lục mới 3.370,17 USD/ounce, nâng tổng mức tăng từ đầu năm đến nay lên tới 26%, trong khi đồng euro vọt lên đỉnh ba năm, đồng yên Nhật đạt đỉnh bảy tháng và franc Thụy Sĩ leo lên mức cao nhất trong hơn một thập kỷ so với đồng USD. Bitcoin – tài sản kỹ thuật số lớn nhất thế giới – cũng không nằm ngoài xu hướng. Đồng tiền này tăng 2,89%, đạt 87.515,88 USD – mức cao nhất kể từ ngày 2/4, khi nó bắt đầu giảm do các tuyên bố thuế quan mới từ Trump. Các nhà đầu tư đang xem Bitcoin như một hàng rào mới chống lại bất ổn chính sách và sự suy yếu của đồng tiền pháp định, đặc biệt trong bối cảnh Fed đứng trước rủi ro mất tính độc lập. Căng thẳng thương mại tiếp tục là chất xúc tác tiềm tàng gây biến động. Mặc dù Trump tuyên bố rằng Mỹ đang có “những cuộc trò chuyện tốt đẹp” với Trung Quốc, thì phía Bắc Kinh lại phản hồi rằng Washington cần thể hiện sự “tôn trọng” trước khi các cuộc đàm phán có thể nối lại. Thêm vào đó, dữ liệu xuất khẩu từ Hàn Quốc cho thấy sự sụt giảm đáng kể – dấu hiệu cho thấy thuế quan của Mỹ bắt đầu có tác động rõ rệt hơn đến thương mại toàn cầu. Giá dầu thô, phản ứng với các yếu tố địa chính trị và tiến triển đàm phán hạt nhân Mỹ-Iran, đã giảm mạnh trong phiên thứ Hai. Hợp đồng dầu Brent tương lai mất 1,75% còn 66,77 USD/thùng, trong khi dầu WTI của Mỹ cũng giảm tương đương, giao dịch quanh mức 63,55 USD/thùng. Mùa báo cáo lợi nhuận quý tại Mỹ cũng khởi động với tâm lý thận trọng. Giới đầu tư chờ đợi kết quả từ các ông lớn công nghệ như Alphabet, Intel và Tesla – tất cả đều chịu áp lực bán mạnh trong năm 2025, với mức giảm khoảng 20% cho Alphabet và lên tới 40% với Tesla. Trong bối cảnh thị trường mất định hướng, nhà đầu tư đang đặt cược rằng Fed có thể buộc phải cắt giảm lãi suất sớm hơn dự kiến. Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm tăng nhẹ 3,5 điểm cơ bản trong phiên châu Á, nhưng lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm – nhạy cảm với chính sách – lại giảm 3,6 điểm, cho thấy thị trường kỳ vọng Fed sẽ nới lỏng. Trong khi thanh khoản phiên đầu tuần bị hạn chế do nhiều thị trường châu Âu vẫn nghỉ lễ Phục Sinh, xu hướng chung đang hình thành rõ rệt: tài sản rủi ro bị rút vốn, dòng tiền chuyển mạnh sang nơi trú ẩn, và tâm lý thị trường đang bị chi phối bởi bất ổn chính sách hơn là dữ liệu kinh tế thuần túy. Trong giai đoạn này, nhà đầu tư cần đặc biệt cảnh giác trước những biến động chính trị tại Mỹ, vốn đang ngày càng đóng vai trò quyết định trong xu hướng toàn cầu.